In tegenstelling tot in Nederland zijn er geen exact cijfers beschikbaar over het aantal 65-plussers in Vlaanderen dat wil verhuizen naar een huurwoning. In Vlaanderen is er een toenemende vergrijzing van de bevolking. Volgens Statistiek Vlaanderen is 20% van de bevolking 65 jaar of ouder /(Vlaanderen.be). Veel van deze senioren hebben specifieke woonbehoeften, zoals toegankelijkheid en nabijheid van voorzieningen. Niet iedereen beschikt over een eigen woning en zelfs wie dit heeft, wil er niet per se altijd blijven wonen. Vaak wordt geopteerd om die te verkopen en op latere leeftijd kleiner te gaan wonen en (eventueel) te huren. De redenen hiervoor zijn uiteenlopend: te groot huis, alleen komen te staan, zelf of de partner wordt minder mobiel, financiële situatie is ontoereikend…
Aantrekkelijke Huurwoningen
Net als in Nederland is het vinden van geschikte huurwoningen voor senioren in Vlaanderen een uitdaging. Het aanbod van levensloopbestendige huurwoningen, zoals bungalows, laagbouw seniorenwoningen en moderne appartementen met lift, is beperkt. Het tekort aan aangepaste woningen zorgt ervoor dat senioren vaak langer in hun huidige, soms minder geschikte woning blijven wonen. In zowel Vlaanderen als Nederland is er een hoge concurrentie op de huurmarkt. In Vlaanderen zijn vooral sociale huurwoningen in trek bij senioren, maar deze zijn schaars en de wachtlijsten zijn lang.
Hogere Maandlasten
Ook in Vlaanderen zien we dat senioren vaak hogere maandlasten hebben bij een overstap van een koop- naar een huurwoning. Veel senioren hebben hun hypotheek grotendeels afgelost, waardoor de woonkosten relatief laag zijn. Bij het huren stijgen de maandelijkse lasten vaak aanzienlijk, wat een belemmering vormt voor verhuizing. Een deel van de Vlaamse 65-plussers zoekt een sociale huurwoning, maar de strikte inkomensregels en het beperkte aanbod maken het moeilijk om een geschikte woning te vinden. Net als in Nederland vallen veel senioren tussen wal en schip door inkomenscriteria die hen uitsluiten van zowel sociale als iets duurdere huurwoningen. Er blijkt uit verschillende bronnen dat een groot deel van de oudere bevolking eigenaar is van hun woning. Dit hoge percentage eigenwoningbezit onder ouderen is een reflectie van de historische en culturele voorkeuren in Vlaanderen, waar huiseigenaarschap sterk wordt aangemoedigd door verschillende fiscale voordelen en subsidies voor woningrenovaties. Op latere leeftijd worden sommige 65-plussers in hun eigen woning geconfronteerd met uitdagingen die ze lieven niet zien. Deze uitdagingen kunnen variëren van fysieke beperkingen tot financiële druk. De Vlaamse Ouderenraad bemerkt dat naarmate mensen ouder worden, het onderhouden van een woning steeds moeilijker kan worden: dagelijkse taken zoals schoonmaken, evenals grotere onderhoudsprojecten zoals reparaties aan het dak, schilderwerk en tuinonderhoud wegen zwaarder door. Fysieke beperkingen kunnen het lastig maken om deze taken zelf uit te voeren, en het inhuren van hulp kan duur zijn.
Daarnaast is er de vaststelling dat veel senioren nog wonen in de huizen waar ze hun kinderen hebben grootgebracht. Deze woningen zijn vaak te groot voor hun huidige behoeften, wat leidt tot ongebruikte kamers en hogere energiekosten. Een groot huis kan ook moeilijk te beheren zijn, vooral als de oudere bewoner mobiliteitsproblemen heeft.
Sociale isolatie (voor alleenstaanden) is een onaangenaam neveneffect van het halsstarrig vasthouden aan de bestaande woning. Om nog te zwijgen van de financiële belasting voor senioren met een (bescheiden) pensioen. Naast onderhoudskosten kunnen er onverwachte uitgaven zijn voor reparaties en aanpassingen aan de woning om deze veiliger en toegankelijker te maken. Dit kan een aanzienlijke druk leggen op hun budget. Gelukkig voorzien diverse steden en gemeentes alsook de Vlaamse overheid een resem subsidies die kunnen helpen bij noodzakelijke aanpassingen. https://www.vlaanderen.be/premies-voor-renovatie
Advies voor Senioren
Het is belangrijk dat (toekomstige) senioren tijdig beslissen. Blijven wij in de eigen woning en passen we die levensloopbestendig aan? OF verhuizen we naar een kleinere aangepaste woning op mijn maat? Die senioren die willen verhuizen naar een huurwoning moeten tijdig actie ondernemen. De concurrentie op de huurmarkt zal naar verwachting blijven toenemen. Voor Vlaamse senioren kan het vroegtijdig zoeken en inschrijven voor een geschikte huurwoning hen een betere kans geven op een comfortabele en betaalbare woonruimte.
Het is cruciaal voor senioren en hun families om tijdig na te denken over deze uitdagingen en de beschikbare ondersteuningsopties. Door proactief te plannen, kunnen veel van de problemen die gepaard gaan met het ouder worden in een eigen woning worden geminimaliseerd.
Voor 65-plussers in Vlaanderen die advies en hulp zoeken bij verhuisplannen, zijn er verschillende instanties en organisaties beschikbaar die ondersteuning kunnen bieden:
- Vlaamse Ouderenraad
De Vlaamse Ouderenraad vertegenwoordigt ouderen en biedt informatie en advies over diverse onderwerpen, waaronder wonen en verhuizen. Ze kunnen helpen met vragen over geschikte woonvormen en ondersteuning bij het verhuisproces.
- Vlaams Woningfonds
Het Vlaams Woningfonds biedt financiële ondersteuning en leningen voor woningaanpassing en verhuizing. Ze richten zich op betaalbaar wonen en kunnen advies geven over het financieren van een verhuizing.
- OCMW (Openbaar Centrum voor Maatschappelijk Welzijn)
Het OCMW in elke gemeente biedt diverse sociale diensten, waaronder hulp bij het vinden van geschikte huisvesting en financiële bijstand voor senioren. Ze kunnen ook ondersteuning bieden bij het verhuizen naar een aangepaste woning.
- Vlaamse Sociale Huisvestingsmaatschappijen
Deze maatschappijen bieden sociale huurwoningen aan die vaak aangepast zijn voor senioren. Ze kunnen helpen bij het vinden van een geschikte sociale huurwoning en bij het aanvragen van sociale huur.
Website: Vlaamse Maatschappij voor Sociaal Wonen
- Lokaal Dienstencentrum
Lokale dienstencentra bieden een breed scala aan diensten voor senioren, waaronder hulp bij verhuisplannen en praktische ondersteuning bij het verhuizen. Ze bieden ook sociale activiteiten en diensten die de integratie in de nieuwe woonomgeving bevorderen.
- Minder Mobielen Centrale
Voor senioren die moeilijk te been zijn, biedt de Minder Mobielen Centrale vervoer aan voor verhuizingen en andere verplaatsingen. Dit kan vooral handig zijn bij het verhuizen van kleinere spullen of bij het bezoeken van nieuwe woonlocaties.
- Thuiszorgdiensten
Thuiszorgorganisaties zoals Familiehulp en Solidariteit voor het Gezin bieden niet alleen zorg aan huis, maar kunnen ook helpen met praktische zaken rondom een verhuizing, zoals inpakken, schoonmaken en organiseren.
- Seniorenverenigingen
Verenigingen zoals Okra en Neos bieden niet alleen sociale activiteiten, maar ook informatie en ondersteuning voor senioren die willen verhuizen. Ze kunnen advies geven over geschikte woonvormen en hulp bij het vinden van de juiste instanties.
Website: Okra | Neos
Er zijn diverse instanties en organisaties beschikbaar om 65-plussers in Vlaanderen te adviseren en ondersteunen bij verhuisplannen. Het is aan te raden om contact op te nemen met een of meerdere van deze organisaties voor specifieke hulp en begeleiding op maat.
